Yeminli tercüman, noterler ya da mahkemeler nezdinde, yürüteceği çeviri işlemlerini herhangi bir kimsenin etkisi altında kalmadan ve yalnızca doğrulara sadık şekilde yerine getireceği yönünde vermiş olduğu yemin beyanı neticesinde çeviri yapmaya yetkilendirilmiş ve bu suretle gerçekleştirdiği yazılı ya da sözlü tercüme işlemi resmi olarak geçerli kabul edilen kimsedir. Yeminli tercüman yazılı tercüme hizmetlerinde yerine getirdiği çevirinin doğru ve ibraz edilene uygun olduğunu bildirdiği bir beyanda bulunur. Genel olarak bu beyan şu şekildedir:

Yazılı çeviride notere ibraz edilecek belgenin alt kısmına eklenecek bu beyanın sol tarafı yeminli tercüman tarafından imza altına alınırken, sağ tarafı ise yeminli tercümanın yemin zaptının bulunduğu noter tarafından mühürlenir. Sözlü çeviride ise yeminli tercüman, adına düzenlenmiş yemin zaptının ve kimliğinin bir suretini ilgili kuruma teslim ederek tapu daireleri, evlendirme müdürlükleri, belediyeler ve benzeri kurumlar nezdinde işlem yürütebilir.

Yeminli tercümanlar gerçekleştirmiş oldukları çevirinin doğru ve gerçeğe uygun olduğunu beyan ederek, çevirinin resmiyet kazanmasında önemli bir rol oynar. Böylece çeviri orijinal dilinde yazılmış metinle eşdeğer nitelik kazanarak yurtdışında da geçerlik taşır.

Yeminli tercüman olabilmenin en temel koşulu Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmaktır. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı, üniversitelerin mütercim tercümanlık, filoloji ve benzeri yabancı dil bölümlerinden asgari lisans derecesi ile mezun olmuş ya da yabancı dil yeterliliğini usulünce ispat etmiş kimseler, yurtiçinden ya da yurtdışından (denklik belgesi almaları koşulu ile) mezun oldukları bölümü gösteren orijinal belgeleri ile birlikte noterlere başvuru gerçekleştirebilirler. Bu süreçte istenen belgeler genel olarak Kimlik Kartı, Adli Sicil, Dil Yeterlilik Belgesi şeklindedir. Noterler başvuru gerçekleştiren tercümanlara sözlü olarak yandaki gibi bir yemin tutanağı imzalatırlar:

Başvuru gerçekleştiren yeminli tercüman adaylarının buna kabul görüp görmeyeceği tamamen noterlerin ihtiyaç ve inisiyatifleri dahilindedir. Örnek vermek gerekirse, İngilizce yeminli tercüman sayısı normalden fazla olan noterler yeni tercüman kabul etmeyebilirken, aynı noterlikte İspanyolca tercüman ihtiyacı olduğu için birden fazla tercüman yemin zaptı çıkarabilir.

Türkiye’de yeminli tercüman olmak göreceli kolay görülse de, işin arka planında olası bir çeviri hatasından ötürü resmi olarak sorumlu olmak gibi hususları da göz önünde bulundurmak gerekir.

Yeminli tercümanlar, mahkeme kararları, doğum belgeleri, bekarlık ve evlilik belgeleri ve benzeri resmi evrakların yurtiçi ya da yurtdışı konsolosluklarda, dışişleri bakanlıklarında, resmi daire ve kurumlarda resmi olarak kabul edileceği şekilde tercüme işlemleri gerçekleştirirler. Belgelere ekledikleri yeminli tercüman mührü ve imzaları ile yapmış oldukları çeviri resmi kurumlar tarafından kabul görür. Öte yandan yine noterler huzurunda araç alım satım, vekaletname, muvafakatname, hisse devri gibi işlemler sırasında, evlendirme dairelerinde nikah esnasında, yine adliyelerde duruşmalar sırasında ve dahası tapularda taşınmaz alım satım işlemleri esnasında görev alabilirler. Yeminli tercümanlar tarafından gerçekleştirilen ve esasen yeminli tercüme adı verilen çevirilerde hassasiyet ve doğruluk büyük önem taşır. Bu sebeple yeminli tercümanlar yaptıkları işte gereken özeni, hassasiyeti ve elbette gizliliği muhafaza etmek zorundadırlar.

Yeminli tercüman ücretleri sözlü çeviriler bazında saatlik, yarım günlük veya tam günlük olarak ifade edilebilir. Burada çevirinin hangi dilde gerçekleştirileceği belirleyicidir. Örnek vermek gerekirse, noter huzurunda 1 saatlik bir işlem için İngilizce sözlü yeminli tercüman ücreti 2500 TL tutabilirken, bu rakam Fince sözlü yeminli tercüman için 5000 TL’yi bulabilir. Sözlü çeviride belirleyici unsurlar dil ve süre ikilisi şeklindedir. Öte yandan yazılı çeviriler bazında hesaplama belge üzerindeki 1000 boşluksuz karakter sayısı esas alınarak gerçekleştirilir. Yeminli tercümanlar için boşluksuz her 1000 karakter 1 sayfa olarak kabul edilir. Yine tercüme ücreti tüm diller için farklılık gösterir. Yine örnek vermek gerekirse diploma, ehliyet, kimlik, pasaport, öğrenci belgesi ve benzeri standart belgeler için yeminli tercüman ücreti hedef dile göre 400 TL ile 1000 TL arasında değişiklik gösterebilmektedir. Bir diğer deyişle, Türkçe’den Almanca’ya tercüme edilen bir diploma yalnızca 400 TL tutabilirken, aynı işlemin Fince için gerçekleştirilmesi halinde tercüme bedeli 1000 TL olabilmektedir.